Trong thời đại công nghệ hiện nay, VPN đã trở thành một công cụ quen thuộc đối với nhiều người. Với VPN, bạn có thể dễ dàng truy cập vào các website bị chặn một cách an toàn và bảo mật. Vậy VPN là gì và những giao thức nào thường được sử dụng trong VPN? Hãy cùng VPSTTT .khám phá chi tiết để hiểu rõ hơn về công nghệ này và các ứng dụng của nó trong đời sống kỹ thuật số hiện nay.

1. VPN là gì?

VPN (Virtual Private Network) là mạng riêng ảo, cho phép tạo kết nối riêng biệt giữa các thiết bị qua Internet, đảm bảo truyền dữ liệu an toàn và ẩn danh trên mạng công cộng. VPN hoạt động bằng cách ẩn địa chỉ IP của người dùng và mã hóa dữ liệu, giúp chỉ những người được ủy quyền mới có thể truy cập thông tin.

VPN được ứng dụng phổ biến trong các môi trường sau:

• Cơ Quan Chính Phủ: Đảm bảo an toàn dữ liệu nhạy cảm và duy trì tính bảo mật cao trong các kết nối từ xa.
• Tập Đoàn Quốc Tế Quy Mô Lớn: Hỗ trợ kết nối an toàn giữa các chi nhánh ở các quốc gia khác nhau.
• Cơ Sở Giáo Dục (Trường Học, Bộ Giáo Dục,…): Giúp các tổ chức giáo dục cung cấp truy cập an toàn cho sinh viên và giảng viên.

VPN hoạt động dựa trên cơ chế mã hóa và ẩn danh hóa dữ liệu người truy cập, chỉ các thiết bị được cấp quyền mới có thể đọc và xem các thông tin liên quan. Điều này giúp bảo vệ kết nối của người dùng một cách an toàn và hiệu quả khi làm việc từ xa hoặc sử dụng mạng công cộng.

2. Chức năng của VPN là gì?

Dịch vụ VPN được sử dụng chủ yếu để bảo đảm an toàn thông tin cá nhân và gửi dữ liệu qua internet một cách bảo mật. Dưới đây là các chức năng chính của VPN:

• Quyền Riêng Tư
  Khi truy cập internet qua mạng công cộng, quyền riêng tư của bạn dễ bị đánh cắp. VPN giúp bảo vệ dữ liệu cá nhân của bạn như thông tin tài khoản ngân hàng, mật khẩu, email và lịch sử duyệt web khỏi các rủi ro tiềm ẩn khi truy cập mạng công cộng.
• Ẩn Danh Thiết Bị
  Địa chỉ IP thường chứa dữ liệu vị trí và hoạt động của bạn trên web, giúp các trang web theo dõi danh tính người dùng qua cookie và công nghệ tương tự. VPN mã hóa địa chỉ IP, giúp bạn ẩn danh hoàn toàn khi truy cập internet, bảo vệ dữ liệu cá nhân và tránh các rủi ro bảo mật.
• Khả Năng Bảo Mật
  VPN tăng cường bảo mật cho kết nối internet của bạn, tránh các truy cập trái phép qua cơ chế mã hóa. Một tính năng bảo mật khác là tự động ngắt kết nối khi phát hiện nguy cơ xâm phạm, giúp bảo vệ dữ liệu người dùng và giảm thiểu khả năng rò rỉ thông tin.
• Truy Cập Website Bị Chặn Do Khoảng Cách Địa Lý
  VPN cho phép bạn truy cập vào các dịch vụ bị chặn theo địa lý, như Pandora, Netflix hoặc Hulu, khi bạn kết nối với máy chủ VPN tại quốc gia tương ứng. Điều này giúp bạn dễ dàng vượt qua giới hạn địa lý để truy cập các trang web mà không bị ngăn cản bởi vị trí IP của mình.
• Tải File Thuận Tiện
  VPN hỗ trợ tải các tệp qua BitTorrent với tốc độ ổn định, ngay cả khi ISP của bạn giới hạn tốc độ tải. Bằng cách sử dụng BitTorrent qua VPN, bạn có thể tải file nhanh hơn và đảm bảo an toàn cho dữ liệu của mình.

3. Cách thức hoạt động của VPN

Khi thiết bị của một cá nhân truy cập vào hệ thống mạng ảo (Virtual Private Network – VPN), toàn bộ dữ liệu được chuyển qua một máy chủ độc lập trước khi đến đích (thiết bị thứ ba mà bạn muốn gửi dữ liệu đến).

Khi tìm hiểu về VPN, bạn sẽ nắm rõ hai nguyên tắc cốt lõi đằng sau công nghệ này:

Giao thức đường hầm

VPN tạo ra một “đường hầm” dữ liệu bảo mật giữa máy tính của bạn và một máy chủ VPN cách xa hàng nghìn km. Khi truy cập internet qua VPN, dữ liệu của bạn sẽ đi qua “cổng kết nối” này, giúp bảo vệ khỏi sự theo dõi của Nhà cung cấp dịch vụ Internet (ISP) và các bên thứ ba khác. Nhờ đó, lưu lượng truy cập internet của bạn trở nên an toàn và ẩn danh.

Giao thức đường hầm

Mã hóa

VPN sử dụng các giao thức bảo mật như IPSec để mã hóa dữ liệu trước khi truyền qua đường hầm. IPSec là tập hợp các giao thức giúp xác thực và mã hóa từng gói IP của luồng dữ liệu, bảo vệ dữ liệu khỏi các mối đe dọa. VPN hoạt động như một bộ lọc: dữ liệu của bạn không thể đọc được ở một đầu và chỉ có thể giải mã ở đầu kia. Ngay cả khi kết nối internet của bạn bị xâm phạm, VPN vẫn giúp ngăn chặn việc đánh cắp dữ liệu.

Mã hóa

4. Tại sao VPN lại quan trọng?

VPN trở nên quan trọng khi bạn cần truy cập internet công cộng hoặc vào các website bị giới hạn:

• Bảo Vệ An Toàn Trên Internet Công Cộng: VPN cho phép bạn duyệt web một cách an toàn ở bất kỳ đâu. Ngày nay, nhiều người thường kiểm tra tin tức tại quán cà phê, đăng nhập email ở siêu thị hoặc truy cập tài khoản ngân hàng từ điện thoại. Những kết nối internet công cộng này dễ bị tấn công bởi các hoạt động mạng qua Wi-Fi công cộng thường không được bảo mật. VPN giúp giữ an toàn cho dữ liệu và thiết bị của bạn khi sử dụng các điểm truy cập Wi-Fi công cộng.
• Đảm Bảo Riêng Tư Cho Lịch Sử Tìm Kiếm: Các nhà cung cấp dịch vụ Internet và trình duyệt có thể theo dõi lịch sử tìm kiếm của bạn và thường bán dữ liệu này cho mục đích quảng cáo. VPN bảo vệ lịch sử duyệt web của bạn, ngăn chặn dữ liệu cá nhân bị sử dụng trái phép.
• Bảo Vệ Danh Tính Cá Nhân: VPN giúp ẩn danh tính của bạn trên mạng, bảo vệ bạn khỏi sự theo dõi trực tuyến. Nếu bạn muốn duy trì quyền riêng tư trên mạng xã hội, VPN là công cụ cần thiết để đảm bảo các cuộc trò chuyện và nhận xét của bạn không bị giám sát, từ đó giúp bạn tự do bày tỏ ý kiến mà không lo bị theo dõi.
• Truy Cập Dịch Vụ Trực Tuyến Mọi Lúc, Mọi Nơi: Khi ở nước ngoài, bạn có thể gặp khó khăn khi truy cập các dịch vụ phát trực tuyến do giới hạn địa lý. VPN cho phép bạn thay đổi địa chỉ IP sang quốc gia của mình để xem các chương trình yêu thích bất kể bạn đang ở đâu trên thế giới.

5. VPN không ẩn những điều gì?

VPN là một mạng riêng ảo giúp bảo vệ quyền riêng tư của người dùng trên mạng, nhưng không đảm bảo quyền riêng tư tuyệt đối. Dưới đây là một số hoạt động mà VPN không thể bảo vệ hoàn toàn:

Hoạt Động Tài Khoản

Khi sử dụng VPN, lưu lượng truy cập web được mã hóa, địa chỉ IP ẩn, và vị trí giả mạo, nhưng VPN không thể ngăn chặn việc theo dõi hoạt động của bạn từ các dịch vụ trực tuyến. Ví dụ, khi đăng nhập vào Gmail, Twitter, hoặc Facebook bằng VPN, các nền tảng này vẫn có thể theo dõi hoạt động của bạn thông qua các tài khoản đã đăng nhập.

Thông Tin Thanh Toán

VPN bảo vệ người dùng khỏi các mối đe dọa trực tuyến và tin tặc, nhưng không hoàn toàn ngăn chặn rủi ro trong giao dịch thanh toán tài chính. Trong khi mua sắm online và thanh toán bằng thẻ tín dụng hoặc ví điện tử, bạn vẫn có thể đối diện với rủi ro từ các hình thức gian lận tài chính. Để bảo mật hơn, hãy chọn các phương thức thanh toán an toàn và có biện pháp phòng ngừa khi mua sắm trực tuyến.

Phần Mềm Độc Hại và Virus

Dù VPN bảo vệ kết nối mạng của bạn khỏi các truy cập trái phép, nhưng nó không ngăn chặn được virus hoặc phần mềm độc hại. Khi duyệt web qua VPN, bạn vẫn có thể đối diện với rủi ro từ các phần mềm độc hại. Để bảo vệ thiết bị an toàn hơn, hãy cài đặt phần mềm diệt virus cùng với VPN.

Địa Chỉ MAC Của Thiết Bị

VPN có thể ẩn địa chỉ IP, nhưng không thể che giấu địa chỉ MAC của thiết bị. Địa chỉ MAC là một mã định danh được gán cho mọi thiết bị kết nối mạng và có thể dùng để theo dõi các hoạt động của người dùng.

Mức Sử Dụng Dữ Liệu

VPN không thể che giấu mức sử dụng dữ liệu của bạn với ISP. Ngay cả khi sử dụng VPN, ISP vẫn có thể thấy tổng lưu lượng dữ liệu bạn đang sử dụng. Một số ISP có giới hạn dung lượng hàng tháng, và giới hạn này vẫn áp dụng khi sử dụng VPN.

6. Ưu điểm và nhược điểm của VPN là gì?

Với các tính năng nổi bật, VPN là công cụ hữu ích giúp tăng cường bảo mật và quyền riêng tư khi truy cập internet. Tuy nhiên, VPN vẫn có một số hạn chế. Dưới đây là các ưu và nhược điểm của VPN mà bạn nên biết.

Ưu Điểm

• Mã Hóa Lưu Lượng Mạng: VPN giúp mã hóa lưu lượng mạng của bạn, đảm bảo an toàn dữ liệu cá nhân và thông tin nhạy cảm.
• Bảo Vệ Dữ Liệu Doanh Nghiệp: VPN bảo vệ dữ liệu doanh nghiệp khỏi sự xâm nhập của tin tặc và giảm nguy cơ rò rỉ thông tin.
• Kết Nối An Toàn Trên Mạng Công Cộng: Dù dùng mạng công cộng, VPN vẫn giữ dữ liệu an toàn khỏi các bên thứ ba xâm nhập.
• Truy Cập Website Bị Chặn: VPN cho phép bạn vượt qua các hạn chế địa lý và truy cập vào các website bị chặn trong trạng thái ẩn danh.
• Vượt Tường Lửa: VPN giúp bạn truy cập các website có tường lửa một cách dễ dàng nhờ vào việc ẩn địa chỉ IP thực.
• Ngăn Chặn Điều Tiết Băng Thông: VPN giúp ngăn ISP theo dõi hoạt động trực tuyến và điều tiết băng thông, đảm bảo tốc độ truy cập ổn định.

Nhược Điểm

• Hạn Chế Truy Cập Từ Một Số Website: Một số website đã triển khai các biện pháp để ngăn chặn kết nối VPN, gây khó khăn khi truy cập.
• Lạm Dụng Công Nghệ VPN: Một số người dùng lạm dụng VPN cho các mục đích không chính đáng, dẫn đến thông tin sai lệch và hiểu lầm về công nghệ này.
• Chi Phí Sử Dụng VPN An Toàn: Để đạt được bảo mật tối đa, bạn cần phải sử dụng dịch vụ VPN trả phí thay vì bản miễn phí, vì các dịch vụ miễn phí thường có giới hạn bảo mật.
• Giảm Tốc Độ Kết Nối: Tốc độ kết nối internet có thể bị chậm do dữ liệu phải qua máy chủ VPN để được mã hóa và xử lý.
• Quá Tải Kết Nối: Nếu có quá nhiều người dùng kết nối đến cùng một VPN vào một thời điểm, có thể xảy ra tình trạng quá tải, ảnh hưởng đến chất lượng kết nối.

Kết luận

VPN là công cụ hữu ích trong việc bảo vệ quyền riêng tư và tăng cường bảo mật khi truy cập internet. Với khả năng mã hóa dữ liệu, ẩn danh IP và cho phép truy cập nội dung bị chặn, VPN ngày càng quan trọng trong môi trường kỹ thuật số. Tuy nhiên, người dùng cần cân nhắc giữa lợi ích và hạn chế của VPN, như tốc độ và chi phí. VPSTTT khuyến nghị chọn dịch vụ VPN phù hợp để đảm bảo an toàn, hiệu quả cho nhu cầu cá nhân và doanh nghiệp, góp phần bảo vệ dữ liệu tối ưu trong thời đại số.