:
Mặc dù nhiều người có thể chưa bao giờ nghe nói đến Tập đoàn Internet cấp số và tên miền (ICANN) nhưng đây thực sự là một yếu tố then chốt giải thích tại sao Internet lại an toàn, dễ truy cập và hoạt động như ngày nay. Vậy ICANN là gì? Nhiệm vụ chính của tổ chức ICANN là gì? Hãy cùng VPSTTT tìm hiểu qua bài viết này nhé!
1. ICANN là gì?
ICANN là viết tắt của Internet Corporation for Assigned Names and Numbers, một tổ chức quản lý tên miền trên toàn thế giới được thành lập vào năm 1998.
ICANN quản lý hệ thống dữ liệu, gán địa chỉ IP,… để đảm bảo tính ổn định của Internet. ICANN là một tổ chức Internet phát hành số & tên miền và là một tổ chức phi lợi nhuận có trụ sở tại California, Hoa Kỳ.
Khi đăng ký tên miền trên Internet, bạn phải thông qua các công ty đăng ký tên miền, những đơn vị này sẽ trả một khoản phí cho ICANN.
ICANN không kiểm soát bất kỳ nội dung nào xuất hiện trên Internet, không thể giải quyết vấn đề truy cập Internet. Tuy nhiên, thông qua vai trò điều phối hệ thống đặt tên trên Internet, ICANN giúp giữ an toàn cho website bằng cách phát triển và thực thi các chính sách về mã số định danh duy nhất trên Internet.
1.1. ICANN có liên quan như thế nào đến hệ thống tên miền
Hệ thống tên miền hay còn gọi DNS, là một hệ thống được thiết kế để giúp con người có thể truy cập Internet. Các máy tính tìm thấy nhau qua Internet thông qua một chuỗi số tương ứng với mỗi thiết bị khác nhau, được gọi là địa chỉ IP. DNS sẽ chuyển đổi những con số này thành chuỗi các chữ cái (địa chỉ IP). Như vậy, DNS giúp mọi người sử dụng dễ dàng hơn, ngăn tên miền bị ràng buộc với một máy tính cụ thể bằng cách dễ dàng thay đổi tên miền và địa chỉ IP.
ICANN đóng vai trò quản trị tương tự đối với các địa chỉ IP được máy tính sử dụng cũng như đối với các tên miền được con người sử dụng. Như vậy, bạn không thể có hai tên miền giống nhau và không thể có hai địa chỉ IP giống nhau.
ICANN không điều hành hệ thống nhưng nó giúp điều phối cách cung cấp địa chỉ IP để tránh lặp lại hoặc xung đột. ICANN cũng là kho lưu trữ trung tâm cho các địa chỉ IP, từ đó các dải địa chỉ được cung cấp cho các cơ quan đăng ký khu vực và các cơ quan này lần lượt phân phối chúng cho các nhà cung cấp mạng.
1.2.Nhiệm vụ của ICANN là gì?
ICANN giám sát mạng lưới kết nối khổng lồ và phức tạp gồm các số nhận dạng duy nhất cho phép các máy tính trên Internet tìm thấy nhau. Điều này đồng nghĩa dù bạn ở đâu trên mạng, ở vị trí địa lý khác nhau trên thế giới thì bạn đều nhận được kết quả có thể dự đoán giống nhau khi truy cập mạng.
IANA ICANN quản lý không gian địa chỉ IP (IPv4 và IPv6) và chỉ định các khối địa chỉ cho Cơ quan đăng ký Internet khu vực. Cụ thể, các nhiệm vụ của ICANN như sau:
-
- Quản lý cơ sở dữ liệu và hệ thống tên miền trên Internet.
- Quản lý, phân phối và cấp quyền gán địa chỉ IP cho các vùng.
- Ban hành chính sách bảo đảm phát triển và quốc tế hóa hệ thống tên miền cấp cao.
ICANN hoạt động dựa trên các nguyên tắc đảm bảo sự ổn định hoạt động của Internet, thúc đẩy cạnh tranh và đạt được sự đại diện toàn cầu của cộng đồng Internet
1.3. Các chủ thể trong ICANN là gì?
Hệ thống tổ chức ICANN gồm có 4 chủ thể, và các chủ thể này tương tác lẫn nhau. Các chủ thể bao gồm:
- Registry Operator: Cơ sở dữ liệu lưu trữ tất cả các tên miền cùng loại TLD (.com, .net, .org). Thư mục này sẽ được quản lý bởi NIC (Network Information Center).
- Registrar: Công ty được phép bán tên miền – là nơi bạn mua tên miền và xem bảng giá tên miền.
- Registrant: Khách hàng đăng ký mua tên miền cuối cùng.
- Reseller: Các nhà đăng ký đại diện cho khách hàng. Và các reseller này thường không liên kết với ICANN.
Hoạt động giữa các chủ thể
Hoạt động giữa các chủ thể trong ICANN bắt đầu từ vị trí khách hàng và kết thúc ở Registry Operator. Khách hàng khi đăng ký tên miền sẽ phải đóng một khoản phí gồm 2 phần cho Registrar bao gồm: Phí cho ICANN và phí đăng ký dịch vụ.
Registrar tiếp tục đóng một khoản phí khác cho ICANN gồm:
- ICANN fee (thu từ khách hàng)
- Phí nhận ủy quyền từ ICANN
Bên cạnh đó, còn có một khoản phí nữa mà Registrar phải đóng cho Registry Operator.
1.4. Cơ chế bảo vệ tên miền của ICANN
Chương trình đăng ký tên miền cấp cao mới của ICANN là một trong những vấn đề nhận được nhiều sự quan tâm. Bởi vì tầm quan trọng của các vấn đề chính trị, văn hóa và kinh tế về quốc gia, tên tỉnh, ý nghĩa văn hóa, quyền sở hữu trí tuệ và thương hiệu rất quan trọng. ICANN hiện cung cấp 3 cơ chế bảo vệ tên miền nổi tiếng.
Phản đối đăng ký tên miền cấp cao nhất mới
Cho phép chính chủ của các quốc gia, tổ chức, các doanh nghiệp gửi hồ sơ đến ICANN để phán đối một đăng ký tên miền cấp cao nhất. Trong trường hợp tên miền này xâm phạm đến lợi ích của tổ chức, doanh nghiệp gây nhầm lẫn với tên miền hiện có, vi phạm nguyên tắc đạo đức, xã hội được cộng đồng quốc tế công nhận.
Giải quyết tranh chấp
Tổ chức, doanh nghiệp có quyền khiếu nại với ICANN khi người quản lý tên miền ban đầu vi phạm lợi ích của tổ chức hoặc vi phạm nội dung hợp đồng mà người quản lý đã ký khi cấp tên miền mới chất lượng cao.
Đăng ký thương hiệu
Khi đăng ký nhãn hiệu vào cơ sở dữ liệu của Trademark Clearing House, cơ chế đăng ký nhãn hiệu cung cấp 2 dịch vụ cho tổ chức và doanh nghiệp.
- Sunrise: Ưu tiên đăng ký tên miền trùng với nhãn hiệu đã đăng ký với Trademark Clearinghouse trước khi phát hành tên miền ra công chúng.
- Trademark Claim: Bạn sẽ được thông báo khi một tên miền được đăng ký làm nhãn hiệu với Trademark Clearinghouse.
1.5. Quy trình ra quyết định của ICANN
Tóm tắt quy trình ra quyết định của ICANN được đơn giản hóa như sau:
Bất kỳ vấn đề nào đáng lo ngại hoặc những thay đổi được đề xuất đối với mạng hiện tại thường được nêu ra trong một trong các tổ chức hỗ trợ (thường theo báo cáo của một trong các ủy ban cố vấn), nơi vấn đề đó được thảo luận và báo cáo được đưa ra để công chúng xem xét. Nếu những thay đổi được đề xuất tác động đến bất kỳ nhóm nào khác trong hệ thống của ICANN thì nhóm đó cũng sẽ xem xét những thay đổi được đề xuất và đưa ra quan điểm của mình. Kết quả sau đó sẽ được đưa ra công khai để xem xét lại lần thứ hai.
Khi kết thúc quá trình đó, hội đồng ICANN sẽ được cung cấp một báo cáo sơ thảo tất cả các cuộc thảo luận trước đó và danh sách đề xuất. Sau đó, Hội đồng sẽ thảo luận về vấn đề và phê duyệt hoặc từ chối các thay đổi hoặc thậm chí gửi vấn đề trở lại một trong các tổ chức hỗ trợ để xem xét, thường kèm theo lời giải thích về vấn đề giải quyết trước khi cân nhắc có thể được thông qua hay không.
1.6. Cơ chế đăng ký tên miền Tiếng Việt của ICANN
Kể từ tháng 1 năm 2012, tổ chức quản lý tên miền quốc tế và địa chỉ Internet đã triển khai sơ đồ đăng ký tên miền cấp cao mới. Các tên miền cấp cao mới sẽ khác với tên miền cũ, đó là tên miền quốc gia (.vn cho Việt Nam) và tên miền khu vực (.edu cho giáo dục).
Các miền cấp cao mới không phân chia theo khu vực và có thể sử dụng các ngôn ngữ dành riêng cho quốc gia. Mọi tổ chức, cơ quan hoặc doanh nghiệp từ khắp nơi trên thế giới đều có thể gửi đơn đăng ký miền cấp cao nhất mới để ICANN phê duyệt. Việc xem xét này được ICANN thực hiện trên nguyên tắc đảm bảo lợi ích của quốc gia và cộng đồng, cũng như quyền sở hữu trí tuệ và nhãn hiệu.
Cơ chế bảo vệ quyền lợi
- Cơ chế khiếu nại (appeal) mới đối với đăng ký tên miền cấp cao.
- Sau khi tên miền cấp cao mới được cấp bởi ICANN và được nhà đăng ký tên miền sử dụng làm quản trị viên tên miền gốc, cơ chế giải quyết tranh chấp sẽ được áp dụng.
- Cơ chế đăng ký nhãn hiệu.
Bộ TT&TT hỗ trợ các doanh nghiệp đăng ký tên miền quốc tế
Việt Nam rất quan tâm đến chương trình đăng ký tên miền cấp cao mới của ICANN. Chính sách đảm bảo quyền lợi của quốc gia. Ngoài ra, Việt Nam cũng tích cực tham gia vào việc phát triển chính sách quản lý tài nguyên Internet của ICANN.
Bộ Thông tin và Truyền thông đã cử đại diện tham gia Ban Cố vấn Chính phủ (GAC) của ICANN, tổ chức có vai trò quan trọng trong việc xây dựng và giám sát các quy định liên quan đến tên miền cấp cao. GAC gồm các đại diện chính thức từ nhiều quốc gia và tổ chức quốc tế, góp phần đảm bảo rằng các tên miền mới không xâm phạm lợi ích quốc gia và cộng đồng.
Các cơ quan, tổ chức và công ty quan tâm đến việc theo dõi và quan tâm có thể được giới thiệu trực tiếp đến các nguồn chính thức của ICANN. Ngoài ra, bạn có thể liên hệ trực tiếp với Bộ Thông tin và Truyền thông nếu cần thiết. Việt Nam sẽ gửi ý kiến cho ICANN thông qua đại diện GAC.
